CUỘC CHIẾN CHỐNG KHỦNG BỐ CỦA MỶ ĐẢ MANG LẠI NHỮNG LỢI ÍCH GÌ ?

Vào tối ngày 11 tháng 9 năm 2001, vài giờ sau khi hai máy bay không tặc đã phá hủy các tòa tháp của Trung tâm Thương mại Thế giới và tòa nhà Lầu Năm Góc, Tổng thống George W. Bush tuyên bố rằng đất nước đang bắt tay vào một loại chiến tranh mới.
Đây là lần đầu tiên, TT George W. Bush sử dụng thuật ngữ này để xác định nhiệm kỳ tổng thống của ông và định hình sâu sắc nhiệm kỳ của ba người kế nhiệm ông. Cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu là một trong những chính sách mở rộng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ hiện đại.
Thế giới đã chứng kiến việc Hoa Kỳ xâm lược và hạ bệ chính phủ của hai quốc gia và tham gia vào các cuộc chiếm đóng hàng năm đến hàng chục năm của mỗi quốc gia; sự khởi đầu của một hình thức chiến tranh mới thông qua máy bay không người lái trải dài hàng nghìn dặm lãnh thổ từ Pakistan đến Somalia đến Philippines và những thay đổi lớn đối với du lịch hàng không và an ninh biên giới ở Hoa Kỳ.
“Cuộc chiến chống khủng bố” là một thuật ngữ có chủ đích mơ hồ. Tổng thống Barack Obama đã bác bỏ nó một cách nổi tiếng trong một bài phát biểu năm 2013 – thay vào đó ông ủng hộ “một loạt các nỗ lực kiên trì, có mục tiêu nhằm phá bỏ các mạng lưới cụ thể của những kẻ cực đoan bạo lực”.

Trong 20 năm qua, những cái giá phải trả cho chính sách mới này sau vụ 911 là lớn nhất thế giới và lớn nhất lịch sử nước Mỹ.
Câu hỏi là: “Cái giá phải trả là quá lớn và có đáng không?”
Theo ước tính từ Dự án Chi phí Chiến tranh của Đại học Brown, đã có ít nhất 897.000 người trên thế giới đã chết trong cuộc chiến chống khủng bố; ít nhất 38 triệu người đã phải di tản do các cuộc chiến tranh này; và nỗ lực này đã tiêu tốn của Mỹ ít nhất 5,8 nghìn tỷ đô la, chưa kể khoảng 2 nghìn tỷ đô la nữa cần thiết cho chăm sóc sức khỏe và bảo hiểm khuyết tật cho các cựu chiến binh trong nhiều thập niên tới.
20 năm chiến tranh vừa qua là một thất bại to lớn của chính phủ Hoa Kỳ, một thất bại mà chính phủ Mỹ chưa nghĩ đến cái giá phải trả, hay sự chuộc lỗi lầm.
Thế giới bây giờ đã dần quen với thực tế mới là chính phủ Hoa Kỳ thường xuyên ném bom các nước ngoài mà họ không chính thức phải tuyên bố chiến tranh nhưng chỉ với tuyên bố là tiêu diệt khủng bố.
Không phải tất cả các sáng kiến chính sách của Hoa Kỳ ở Trung Đông và Bắc Phi đều được coi là một phần của cuộc chiến chống khủng bố.
Ví dụ, lý do được nêu ra đằng sau sự can thiệp của NATO vào Libya vào năm 2011 là tìm kiếm sự ngừng bắn trong cuộc nội chiến mới bắt đầu của đất nước và ngăn chặn quân đội của Muammar Gaddafi thực hiện các hành động tàn bạo đối với dân thường – vì vậy nó không được tính cho lý do là chống khủng bố.

Ngược lại, cuộc xâm lược và chiếm đóng Iraq của Hoa Kỳ được coi là một phần của cuộc chiến chống khủng bố, vì lý do đơn giản là chính quyền Bush đã coi nó như vậy. Chính quyền Mỹ lập luận và biện minh cho cuộc xâm lược là một biện pháp cần thiết để ngăn chặn các nhóm khủng bố có được vũ khí hủy diệt hàng loạt và tấn công Hoa Kỳ.
Cái giá phải trả của cuộc chiến ở Iraq là hàng trăm ngàn người thiệt mạng, hàng nghìn tỷ đô la chi tiêu, thiệt hại khôn lường cho danh tiếng của Mỹ trên thế giới.
Con số 5,8 nghìn tỷ đô la được chi tiêu trong 20 năm có thể hơi khó hình dung một cách đầy đủ. Nếu làm một bài toán đơn giản, một năm, Mỹ tiêu trung bình 290 tỷ USD.
Để so sánh, 290 tỷ USD nhiều hơn số tiền mà Mỹ chi cho các chương trình chống đói nghèo SNAP, SSI, các khoản tín dụng thuế được hoàn lại vào năm ngoái.
Dự án Chi phí Chiến tranh ước tính có khoảng 897.000 đến 929.000 người đã thiệt mạng ở Afghanistan, Pakistan, Iraq, Syria, Yemen và các khu vực hậu chiến tranh 9/11 khác.
Về phía Hoa Kỳ, đã có 15.262 quân nhân Mỹ, dân thường của Bộ Quốc phòng và các nhà thầu đã thiệt mạng trong các cuộc xung đột này – một con số thấp hơn nhiều so với con số dân thường bị thiệt mạng trong các cuộc chiến trung bình khoảng 900.000 người.
Nếu người Mỹ nghĩ về cái giá phải trả của cuộc chiến chống khủng bố và tất cả những lợi ích có thể có được từ nó, thì cuộc chiến chống khủng bố là quá lãng phí, và kinh khủng về mặt đạo đức.
Nếu con số 6.000 tỷ Mỹ kim này được đầu tư vào hạ tầng cơ sở, cầu đường, phi cảng, nhà ở, cung cấp cho toàn thể người dân Mỹ một hệ thống an sinh xã hội và phúc lợi tuyệt vời như các quốc gia Châu Âu, Bắc Âu thì có lẽ, nước Mỹ sẽ được xem là thiên đàng nơi hạ giới.
Rõ ràng cuộc chiến chống khủng bố của George W. Bush là một ý tưởng tồi. Người Mỹ chẳng được gì cả qua các cuộc chiến chống khủng bố.
Và đến ngày nay, dường như người Mỹ chưa từng tiếc tiền, chưa từng hối lỗi.

Việt Linh