...1 hay 4 vợ ?

1 hay 4 vợ ?
 
Khi nói đến Islam, thì hầu như mọi người liên tưởng ngay đến một tôn giáo cho phép người nam tín đồ cưới đến 4 vợ. Thật ra thì vấn đề đa thê không có gì xa lạ đối với mọi người, khi nó đả xuất hiện theo suốt chiều dài lịch sử loài người mà vết tích của nó còn lưu lại trên sách sử hay kinh thánh, nhất là ở Việt Nam, khi ca dao, tục ngử có những câu như :
Sông bao nhiêu nước cũng vừa
Trai bao nhiêu vợ cũng chưa bằng lòng.
Tuy nhiên đối với chúng ta, những câu ca dao, tục ngử chỉ phản ánh lên tập quán dân gian, mang tính trần tục. Ngược lại khi đứng trên lỉnh vực tâm linh thì quan điểm đa thê trở nên kỳ lạ đến mức trở thành khôi hài, châm biếm đối với một xả hội đã hơn nghìn năm ảnh hưởng Khổng giáo, Phật giáo.
Để hiểu rỏ vị trí của Islam khi đối diện với vấn đề đa thê, củng như để tìm hiểu thật hư của vấn đề nầy, điều trước nhất là phải nghiên cứu tất cả những câu kinh Qur'an có liên quan đến nó.
Chúng ta sẽ bắt đầu ở câu kinh đã từng tạo ra nhiều tranh luận với những giải thích lấp lửng không rỏ ràng như sau :
« Nếu các ngươi e rằng không công bình trong việc đối xử với trẻ mồ côi… Các ngươi được phép chọn 2, 3 hoặc 4 người phụ nử trong số mà các ngươi thích. Nhưng nếu các ngươi sợ rằng đối xử không công bình đối với những người vợ ấy, thì hãy chọn một mà thôi hoặc chọn các nữ nô tì mà các ngươi đang có được. Cách đó sẽ tránh được sự bất công.» 4:3
( 4:3: Et si vous craignez de n'être pas justes envers les orphelins,...Il est permis d'épouser deux, trois ou quatre, parmi les femmes qui vous plaisent. Mais, si vous craignez de n'être pas justes avec celles-ci, alors une seule, ou des esclaves que vous possédez. Cela afin de ne pas faire d'injustice (ou afin de ne pas aggraver votre charge de famille).
Khi đọc câu kinh trên chắc hẳn mọi người ghi nhận rằng nó được viết ở thể điều kiện cách, xác định qua từ NẾU ở mổi phân đoạn.
     Như vậy mổi vấn đề khi muốn thực hiện phải thoả đáng điều kiện đã được đặt ra, thí dụ : nếu muốn có xuất cảnh thì phải có thông hành và … nếu muốn có 4 vợ thì phải  đối xử công bình, nhất là đối với các con mà họ đã có với người vợ trước .
CÔNG BÌNH là một trong 99 thuộc tính cuả Allah, vì thế NGÀI muốn loài người phải đối xử với nhau, theo thiên tính của NGÀI. Và từ CÔNG BÌNH đả xuất hiện khoảng trên 170 lần trong thiên kinh Qur'an, như muốn nhắn nhủ đây là một đức tính cần thiết mà mọi người muslim phải có, để áp dụng vào mọi vấn đề xảy ra quanh cuộc sống.
Trong một xả hội, sự công bình được thể hiện qua sự áp dụng, thi hành đúng đắn không thiên vị những điều luật đã được hiến pháp  quy định. Nhưng ngược lại đối với tình cảm riêng tư thì nó trở nên rất gay go, trắc trở và khó khăn thường đưa người trong cuộc  xử lý  nghiêng ngả, thiên vị. Như người ta thường nói “con tim nó có lý lẻ riêng của nó ”.
Và chúng ta đừng bao giờ quên câu 4:3 được Allah phán xuống để dành ưu tiên giải quyết cho những chồng đả góa vợ hoặc đã ly dị vợ. Vì cuộc sống gia đình họ cần có người phụ nữ đảm đang, quán xuyến tiếp tay trợ giúp họ trong việc dạy dổ con cái, bảo quản tài sản, nội trợ .v.v...nên họ phải tái hôn. Nhưng  trước khi tái hôn họ cần biết rằng họ phải công bình không được phân biệt đối xử đối với các đứa con mà họ đã có với người vợ trước như kinh Coran đã phán : "Nếu các ngươi e rằng không công bình trong việc đối xử với trẻ mồ côi..."
Với cấu trúc phức tạp, ứng xử tùy tiện theo “những lý lẻ riêng” đó, nên nó đã che mất đi sự nhận định sáng suốt, khiến con người khi phạm tội mà vẩn tự thấy mình hửu lý ! Nhất là khi họ đã rơi vào trạng thái si mê. Do đó một người chồng có nhiều vợ thì chớ nên nghỉ rằng, anh ta có thể đo lường sự đối xử công bình của mình đối với các bà vợ và các con của họ trên lỉnh vực tình cảm hay vật chất. Nhất là tính “thấy trăng quên đèn” đối với các bà vợ.
Vì thế Allah đã khuyến cáo những người chồng NẾU muốn tránh sự trừng phạt ở ngày sau thì hãy chọn một vợ mà thôi.
Đến đây, người đọc nhận thấy, cùng trong một câu kinh, lúc khởi đầu từ chế độ đa thê được gợi ý, Allah đã hướng dần con người về với ý niệm hạnh phúc gia đình một vợ một chồng. Vì thế khi diển giảng thiên kinh Qur'an chúng ta không nên chia cắt, sử dụng tuỳ tiện một vài từ ngử, phân đoạn  mà nói ngược lại với ý chính của câu kinh.
Cũng với câu kinh trên khái niệm về sự công bình đã được nhắc đến 2 lần, một ở đầu, một ở giửa và ở cuối câu dùng chử bất công để nói đến hành động không-công-bình. Đứng trước cụm từ không-công-bình là động từ e-sợ, như muốn nhắc nhở với mọi người, nếu e-sợ-không-công-bình mà mang tội ngày sau thì nên tránh việc  đa thê.
Vấn đề càng hiện ra rỏ nét hơn khi người đọc nhận thấy từ lời khuyến cáo nhẹ nhàng đã trở thành sự quả quyết răn đe của Allah ở đoạn kinh kế tiếp như sau : « Các ngươi sẽ không bao giờ công bình với các người vợ, cho dù các ngươi thường khát khao mong muốn thực hiện điều đó. » 4:129. Tuy nhiên «… nếu các người tạo được sự ôn hoà trong gia đình và giử vửng đức tin. Quả thật Allah là Đấng Hằng Tha Thứ. » 4 :129
Allah, Ngài là Đấng Sáng Tạo trời đất và muôn loài, Ngài là Đấng Nghe và Thấy tất cả (Al Sami và Al Basir) «Ngay cả một hạt bụi tồn tại ở trên trời hay dưới đất hoặc bất cứ vật gì nặng hay nhẹ hơn nó đều không thể thoát khỏi Ngài.»34:3 .
Vì thế khi có một điều gì mà Ngài đã quả quyết và xác định thì điều đó trở thành chuẩn mực không bao giờ lệch lạc sai trái, chỉ có sự cao ngạo, đam mê và “lý lẻ riêng của con tim” đã khiến con người xem thường lời quyết đoán của Ngài.
Không riêng gì tại Á Rập, đa thê là một tập quán trùm phủ khắp nơi trên mặt đất, nó không từ bỏ một dân tộc hay tôn giáo nào từ ngàn xưa đến nay. Để hiểu rỏ vấn đề, chúng ta thử nhìn vào sinh hoạt hôn nhân của một vài nước trên thế giới hiện nay :
     
*   Arabie Seoudite: Islam là quốc giáo, theo chế độ đa thê. Theo báo Courrier   international 22.09.2005 thì  70% người đàn ông Arab chỉ có 1 vợ, 16% có 2 vợ,  6% có 3 vợ  và 2% có 4 vợ.
*  Pakistan : Islam là quốc giáo, theo chế độ đa thê.Tuy nhiên đôi trai gái  có quyền lựa chọn chế độ một vợ một chồng trước khi làm lể cưới. Nếu  sau nầy người vợ đồng ý thì người chồng có thể cưới thêm người vợ thứ hai.
*  Gabon : chỉ chấp nhận chế độ đa thê cho người theo đạo Hindou và Islam.
* Boutan :Phật giáoTantrisme là quốc giáo, theo chế độ đa thê và đa phu                     ( polyandrie) .
* Kenya : Ky Tô giáo và Islam. Tồng Thống Mwai Kibaki có 2 vợ. Năm 2005 có 16%   phụ nử từ 16 đến 19 làm lể cưới với những người chồng đã có vợ.
* Swaziland : Ky Tô giáo là quốc giáo, theo chế độ đa thê, nhà vua Mswati III có 13 vợ và 76 người con.
* Maroc: Islam là quốc giáo, theo chế độ đa thê, kể từ năm 2005, các đôi trai gái có quyền lựa chọn chế độ một vợ một chồng bằng một hợp đồng trước khi cưới. Về sau nếu người chồng làm đổ vở hợp đồng, thì người vợ có quyền xin ly dị. Năm 2005 số lượng lể cưới theo chế độ đa thê giảm gần 7%.
* Irak : Islam là quốc giáo, trước năm 1994 chế độ đa thê bị nghiêm cấm,sau 1994 Tổng Thống Sadam Hussein bải bỏ luật cấm, nhưng muốn  cưới vợ kế, người chồng phải có giấy phép của chánh quyền, trừ trường hợp người vợ kế là một goá phụ.
* Jordanie : Islam là quốc giáo, chế độ đa thê được công nhận, nhưng người chồng  không có quyền ép buộc các bà vợ sống chung với nhau.
* Lybie : Islam là quốc giáo, theo chế độ đa thê. Muốn cưới vợ thứ 2, người chồng phải chứng minh có đủ khả năng tài chính để bảo đảm đời sống của người vợ  mà anh ta sắp cưới.
*   Mả Lai : Islam là quốc giáo, theo chế độ đa thê .Muốn cưới vợ thứ 2, người chồng  phải chứng minh khả năng tài chính, nhất là phải có giấp phép chấp nhận của chánh quyền.
* Nam Phi : Ky Tô giáo là quốc giáo, cùng lúc theo chế độ đơn và đa thê. Đương kiêm Tổng Thống Jacob Juma có 3 vợ.
*  Ấn độ : Bà La Môn là quốc giáo, trừ người muslim, hầu hết  tín đồ thuộc các tôn giáo khác đều bị cấm đa thê.
* Phi Luật Tân : Ky Tô giáo và Islam , theo chế độ một vợ một chồng trừ người muslim.
*Népal : Phật giáo là quốc giáo, chế độ đa thê bị nghiêm cấm từ năm 1963.Nhưng những trường hợp ngoại lệ xảy ra rất nhiều khi các bà vợ bệnh hoạn, tật nguyền, không sanh nở sau 10 năm chung sống thì các ông chồng có quyền cưới vợ kế . Hiện nay có trên 500.000 người phụ nử sống cảnh chồng chung.
*Kazakhstan : Islam và Ky Tô giáo chính thống, tuy chế độ đa thê không được công nhận, nhưng người có vợ lẻ không bị xem là kẻ phạm pháp.
* Tunisie : Islam là quốc giáo, do sự chống đối của phái yếu nên chế độ đa thê bị hiến pháp nghiêm cấm.
* Turquie : Islam là quốc giáo, nhưng chế độ đa thê bị nghiêm cấm từ khi  đất nước nầy chấp nhận bộ luật thế tục (Laic) vào năm 1923.
*  Hoa Kỳ : Ky Tô giáo, luật đa thê bị nghiêm cấm từ thế kỷ 19. Nhưng Hội thánh Ky Tô Mormont ( Eglise de Jésus Christ ) thì chấp nhận chế độ đa thê trong cộng đồng của họ.   *  Đức : Tin Lành là quốc giáo, cấm đa thê nhưng chấp nhận quyền khiếu nại  tiền trợ cấp của các bà vợ kế trước toà án.
Qua các dữ kiện nêu thì vấn đề đa thê có mặt hầu hết ở các tôn giáo, kể cả Ky Tô giáo là mối đạo có giáo luật nghiêm cấm đa thê. Riêng ở các nước mà Islam là quốc giáo, thì chế độ đa thê được chánh quyền xử dụng như một vủ khí chống lại tệ nạn xả hội như ngoại tình, mải dâm. Nhưng mổi nơi mổi vẻ, với mổi điều kiện khác nhau và thường được soạn thảo dựa trên các yếu tố kinh tế, phong tục, tập quán .
Đặt biệt nhất là Tunisie và Turquie cả hai nước đều có hiến pháp nghiêm cấm luật đa thê. Sự kiện nầy cho thấy, nếu đa thê là luật Sharia (thần quyền), như một số người đã nghỉ, thì tại sao chánh quyền của hai nước nầy lại nghiêm cấm ?
Ngay tại Arabie –Séoudite, một đất nước theo hệ phái bảo thủ Wahabi thì lại có đến 70%  gia đình sống theo chế độ một vợ một chồng.
Sự kiện nầy cho thấy Islam đã cho con người tự biên soạn để thiết lập lề luật với những qui định - không lệ thuộc vào thiên kinh Qur'an - mà từ người dân đến cấp lảnh đạo  bắt buộc phải tôn trọng và thi hành để bảo đảm an sinh, hạnh phúc cho mọi người.
Một sự kết hợp hài hoà giửa thần quyền và thế quyền ( Laic).
Tóm lại Islam không tổ chức hay ban lệnh cho tín đồ phải tuân theo một chế độ gia đình nào cả. Và Islam cũng không ca ngợi hay chọn lựa một chế độ gia đình nào để làm mô mẩu. Chính con người tự chọn lựa cho mình trong cuộc sống lứa đôi, miển sao nó được hoàn chỉnh, tạo được hạnh phúc cho chính bản thân cũng như những thành viên trong gia đình mà không đi ngược lại lời phán dạy của Allah.

Dàn Bài :

I) Bà Âu Cơ là công chúa, con của Đế Lai, Đế Lai là con của Đế Nghi . . .

II) Huyền thoại bà Âu Cơ sanh 100 trứng nở ra 100 người con trai

III) Giải thích Huyền thoại

IV) Quốc Tổ Lạc Long Quân sinh lực dồi dào "gần gũi" đắc lực 100 vợ

V) Tại sao có truyền thuyết 100 trứng ?

VI) Chỉ có một cách Giải thích Huyền thoại mà thôi.

__________________________________________





I) Bà Âu Cơ là công chúa, con của Đế Lai, Đế Lai là con của Đế Nghi . . .



1) Thân thế

Bà Âu Cơ là công chúa, con của Đế Lai, Đế Lai là con của Đế Nghi , Đế Nghi là anh của Kinh Dương Vương .

Kinh Dương Vương , húy là Hùng Lộc Tục, là vua cha của Lạc Long Quân , húy là Hùng Sùng Lãm.



2) Lạc Long Quân gặp công chúa Âu Cơ

Đế Lai đi tuần thú phương Nam, mang theo công chúa Âu Cơ

=====Lĩnh Nam Chích Quái :

Lạc Long Quân dạy dân việc cày cấy nông tang, đặt ra các đẳng quân, thần, tôn, ti, các đạo cha con, vợ chồng, đôi khi trở về Thủy Phủ mà trăm họ vẫn yên vui vô sự, không biết do đâu được thế. Hễ dân có việc lại lớn tiếng gọi Long Quân rằng: "Bố ơi! sao không lại cứu chúng tôi". Long Quân tới ngay, sự linh hiển của Long Quân, người đời không ai lường nổi.

Đế Nghi truyền ngôi cho con là Đế Lai, cai trị Bắc phương. Nhân khi thiên hạ vô sự bèn sai quần thần là bọn Xuy Vưu thay mình trông coi quốc sự rồi đi tuần xuống nước Xích Quỷ ở phía Nam. Khi đó, Long Quân đã về Thủy Phủ, trong nước không có chúa.

Đế Lai bèn để ái nữ là Âu Cơ và các thị tỳ ở lại nơi hành tại rồi đi chu du thiên hạ, ngắm các nơi danh lam thắng cảnh. Thấy hoa kỳ cỏ lạ, trân cầm dị thú, ngọc ngà vàng bạc... các thứ đá quý, các cây trầm, đàn cùng các sơn hào hải vật không thiếu thứ gì, khí hậu bốn mùa không lạnh không nóng, Đế Lai rất ái mộ, vui quên trở về.

Dân phương Nam khổ vì bị người Bắc phương quấy nhiễu, không được yên sống như xưa mới cùng gọi Long Quân rằng: "Bố ơi ở đâu mà để cho dân Bắc xâm nhiễu chúng dân".Long Quân đột nhiên trở về, thấy Âu Cơ có dung mạo đẹp đẽ kỳ lạ, trong lòng vui mừng, bèn hóa thành một trang thiếu niên phong tư tú lệ, tả hữu kẻ hầu người hạ đông đúc, vừa đi vừa ca hát đánh trống. Cung điện tự nhiên dựng lên. Âu Cơ vui lòng theo Long Quân. Long Quân giấu Âu Cơ ở Long Đài.

Đế Lai trở về, không thấy Âu Cơ, sai quần thần đi tìm khắp thiên hạ. Long Quân có phép thần thông biến hóa thành trăm hình vạn trạng yêu tinh, quỷ sứ, rồng, rắn, hổ, voi... làm cho bọn đi tìm đều sợ hãi không dám sục sạo, Đế Lai bèn phải trở về.  ====



Lời bàn:

_-Lạc Long Quân hay thỉnh thoảng đi chơi, để nước trống không

_-Lạc Long Quân lúc gặp Âu Cơ, đã hơn 50 tuổi ; ta biết vậy, bởi vì :

      dân ta gọi Long Quân là ‘Bố’

      Long Quân phải hóa thành một trang thiếu niên, để dụ khị bà Âu Cơ

_-do đó, lúc ấy, Long Quân đã có khoảng hơn 20 vợ (20-50 vợ)

_-những người hộ giá Âu Cơ quấy nhiễu dân ta

_-Lạc Long Quân rất được dân chúng yêu thương vì dân ta gọi Long Quân là ‘Bố’





II) Huyền thoại bà Âu Cơ sanh 100 trứng nở ra 100 người con trai



Huyền thoại mà hầu hết người Việt ta đều biết :

      bà Âu Cơ sanh100 trứng nở ra 100 người con trai, sau một thời gian ăn ở với Lạc Long Quân

      (có nơi nói là chỉ sau một năm ăn ở)





III) Giải thích Huyền thoại



Nếu ta không chấp nhận huyền thoại : 100 trứng, 100 con, thì việc bà Âu Cơ có 100 con cũng rất dễ giải thích



Số là người đàn bà quí tộc Tàu khi xưa, lúc lấy chồng đem theo các thị nữ nàng hầu về nhà chồng. Những nàng hầu này cũng lấy ( ‘hầu hạ’) luôn chàng rể (nên được gọi là thiếp).

Âu Cơ là con của Đế Lai, là công chúa Tàu, tất có nhiều thị nữ ; phần lớn các nàng hầu này có thể là thiếu nữ người Việt bị trưng dụng bởi Đế Lai để hầu hạ Âu Cơ.

Vậy bà Âu Cơ có hơn 100 thị nữ, trở thành cung nữ phi tần cho Lạc Long Quân . Sau một năm hoặc 3, 4 năm, họ khai hoa nở nhụy, cho ra đời 100 người  con trai.

Theo luật ta và Tàu khi xưa (và cả bây giờ), những quan lang này đều gọi bà Âu Cơ là mẹ.

Cũng có thể là bà Âu Cơ chẳng sinh nở gì cả , 100 quan lang đều là con của các nàng hầu . . .





IV) Quốc Tổ Lạc Long Quân sinh lực dồi dào " gần gũi " đắc lực 100 vợ



Nói 100 vợ đây là nói ‘nhóm bà Âu Cơ’, trước khi gặp bà Âu Cơ, Lạc Long Quân đã có khá nhiều vợ.

Có một điểm khúc mắc, có người sẽ đưa ra: làm sao Lạc Long Quân lại có thể "gần gũi" đắc lực 100 vợ , để có thể có 100 trai gần như cùng một lúc ?. Xin thưa : đừng lo ! có những kẻ ‘tài năng quán thế’, thừa sức làm chuyện đó ! Vả lại , Lạc Long Quân là thần tiên, " gần gũi" 100 vợ thì không nhiều đâu ; trên trời vua Đế Thích có cả tỉ tỉ vợ !

Nói đùa vậy thôi, chớ nếu có 100 vợ thì một năm sau có thể có 100 con. Này nhé :

_-‘nhất dạ lục giao sinh ngũ tử’ ; chỉ cần 20 lần như vậy thì có100 con

_-nếu một đêm làm cho 1 vợ mang thai, thì sau 100 đêm có100 con

Bất quá, thì ta có thể nói rằng truyền thuyết ‘một năm sau có 100 con’ là sai một chút : không phải một năm , mà 3, 4 năm sau có 100 con !



Cũng nên nói là vua ta rất ‘công bình’, không bỏ sót một ai trong số ‘nhóm bà Âu Cơ’ !





V) Tại sao có truyền thuyết 100 trứng ?



Tại sao có truyền thuyết 100 trứng ? _-truyền thuyết này do những người tùy tùng Tàu, hộ giá bà Âu Cơ đưa ra.



1)Khi đàn con khoảng 5-7 tuổi, bà Âu Cơ thường thống lãnh 100 con đi dạo chơi ở kinh thành. Người nước ta rất ngạc nhiên khi thấy những quan lang này đều gọi bà Âu Cơ là mẹ, và những quan lang này đều sàng sàng tuổi nhau, chẳng thể trong 3 , 4 năm mà bà Âu Cơ sinh ra đến100 con !

Dần dà , họ bèn dò hỏi những người tùy tùng Tàu, hộ giá bà Âu Cơ xem chuyện lạ gì đã xảy ra.



2) Người Tàu, lúc ấy, có tai tiếng rất xấu là quấy nhiễu dân ta, khi Lạc Long Quân vắng mặt (Nghĩa là : bà Âu Cơ cũng bị tai tiếng này). Lạc Long Quân trở về lại lấy Âu Cơ, bà trở thành vương phi nhưng tai tiếng vẫn còn.

Người Tàu bèn dựng truyền thuyết này, biến bà thành tiên nữ.

Còn dân ta thì không biết phong tục lấy một vợ thành ra lấy 100 vợ ; trước Âu Cơ , Lạc Long Quân đã có khoảng hơn 20 vợ, nhưng đó là nạp phi từng người một.

Vả lại, dân ta có xu hướng gọi những người vú nuôi bằng mẹ, nên nếu có bắt gặp các quan lang gọi mẹ ruột bằng mẹ, thì tưởng đó là những bà vú.



Do đó, dân ta bèn tin cái  truyền thuyết 100 trứng này.





VI) Chỉ có một cách Giải thích Huyền thoại mà thôi



Giải thích Huyền thoại như vầy, tuy chỉ là giả thuyết của tôi, nhưng tôi tin chắc chắn là đúng.

Vì chỉ có một cách Giải thích Huyền thoại mà thôi. Và đây là cách Giải thích hợp lý và duy nhất .

*

*

* Lê Anh Chí *.

_____________



Sách tham khảo

      Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, Sử quan đời Trần và Lê (bị sửa đổi bởi nhà Mạc, nhà Trịnh)

      Đại Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn

      Lam Sơn Thực Lục, Nguyễn Trãi viết theo lời kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi)

      Bình Ngô Đại Cáo, vua Lê Thái Tổ

      Việt Giám Thông Khảo Tổng Luận, Lê Tung

      Việt sử Tiêu án, Ngô Thì Sĩ

      Dư Địa Chí, Nguyễn Trãi(bị sửa đổi)



      Đại Việt Sử Lựơc, tác giả khuyết danh (thời Trần Phế Đế)

      Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục, sử quan triều Nguyễn

      Hoàng Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái

      Lịch triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú

      An Nam Chí Lược, Lê Tắc (Nguyễn Tắc)



      Việt Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim

      Các nhà khoa bảng Việt nam, Ngô Đức Thọ (chủ biên), Nguyễn Thúy Nga, Nguyễn Hữu Mùi

      Việt Nam Văn Học Sử Yếu, Dương Quảng Hàm

      Nguyễn Trãi Toàn Tập, Mai Quốc Liên, Nguyễn Quảng Tuân, Nguyễn Khuê, Kiều Thu Hoạch



      Đông Châu Liệt Quốc

      Hán Sở Tranh Hùng

      Sử Ký , Tư Mã Thiên

      Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung, dịch giả Tử Vi Lang



      Tôn Tử Binh Pháp, Tôn Tử

      Ngô Tử Binh Pháp, Ngô Khởi

      Thái Công Binh Pháp

*

*

TrangNhà LêAnhChí www.LeAnhChi.com

      Mục Lục Vua Lê Thái Tổ giỏi hơn Gia Cát Lượng

Mục Lục Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công thần

      Mục Lục Vua Lê Thái Tổ là bậc thánh vương



      Mục Lục Thơ về Vua Lê Thái Tổ

      Mục Lục Thơ Tình



    Mục Lục Danh Tướng của vua Lê Thái Tổ

Mục Lục Lưu Nhân Chú

      Mục Lục ‘Đại Việt Sử Ký Toàn Thư quốc sử nhà Trịnh’

Mục Lục Nguyễn Trãi

      Mục Lục Trần Nguyên Hãn



Mục Lục Tam Quốc

-------------------------------------------------------------

* ViệtSử, Văn 1 * ViệtSử, Văn 2 * ViệtSử, Văn 3 * Thơ *

---------------------------------------------------------------

* Trang Chính * Bài mới LêAnhChí * Bài mới Kiến Tánh *

--------------------------------------------------------------------------

* Mục Lục * Nối kết Phật Pháp * Lê Gia * Nối kết Văn Học * Bài Xưa *

--------------------------------------------------------------------------

*

Liên Kết TrangNhà Kiến Tánh:

* Trang Chính * M ụ c  L ụ c  * Đoản Luận * Thơ *Bài mới Kiến Tánh *