Sơ lược về người muslim Moros tại Philippines.

Hiện nay quân đội Philippines đã tăng cường chiến dịch chống lại phong trào ly khai Islam  trong nước, dùng máy bay ném bom nhửng nơi nghi ngờ có người muslim  ẩn náu  trên hòn đảo phía nam Mindanao. Mục tiêu chính của cuộc tấn công là các thành viên của nhóm Abu Sayyaf, người đang tìm cách thiết lập một nhà nước Islam  chính thống ở Mindanao.
Làm thế nào Islam  có mặt ở  Philippines , một quốc gia mà đại đa số người dân là tín đồ Thiên Chúa giáo?

Dựa vào các  tài liệu thì Islam đả  được các thương nhân Ả Rập  đưa vào Philippines vào cuối thế kỷ 13 . Nó có mặt tại đây ít nhất là 200 năm trước khi Thiên Chúa giáo được ông Fernand de Magellan, người Tây Ban Nha mang đến quần đảo nầy. Ngày nay vẩn còn các thương buôn muslim đến từ Malaysia và Indonesia trên các đảo Sulu và Mindanao, điều   nói lên sự quan hệ đả có từ xa xưa đó.



Vào thời kỳ Islam chưa được du nhập, hầu như người dân điạ phương đều  theo thuyết vật linh, họ sống  kết hợp thành các cộng đồng nhỏ và tự trị. Khi nhửng người Ả Rập đến, họ mới nhanh chóng rao giảng và cải giáo dân điạ phương sang Islam . Mosqué  đầu tiên ở Philippines được xây dựng ở thành phố Simunul vào giữa thế kỷ 14.
Ngoài Islam và nghệ thuật kiến trúc, nhửng người Ả rập đến định cư còn mang theo cả hệ thống chính trị , họ thiết lập một loạt các vương quốc Islam  ở miền nam Philippines. Nổi tiếng nhất trong các nhà lãnh đạo là Quốc vương Sulu, có thủ phủ là Jolo.Một người Ả Rập có tên là Abu Bakr Sumatra đả chính thức đầu tiên trở thành Quốc vương Sulu vào năm 1450. (Ông lên nắm quyền một phần do kết hôn với con gái của một thương nhân Malaysia tên là Rajah Baguinda, người đả từng cai trị Sulu mặc dù chưa bao giờ được trao danh hiệu vua.) Giống như nhiều nhà lãnh đạo Ả Rập khác, ông thành lập hợp pháp triều đại của ông và  tự xưng là hậu duệ trực tiếp của Sứ Giả Muhammad.




Do ảnh hưởng tương tự, nên khoảng 50 năm sau, một vương quốc khác củng được thành lập trên đảo Mindanao  và đả tạo điều kiện tăng gia ảnh hưởng Islam  một cách nhanh chóng lên phía bắc của quần đảo lang rộng gần đến  thủ đô Manila trên đảo Luzon hiện nay. Trên  thực tế, khi người Tây Ban Nha đến vào giữa những năm 1500, họ đã hoàn toàn thất vọng khi phải đối đầu với sự hiện diện mạnh mẽ của Islam; trong khi ở đất nước Tây Ban Nha, họ mới vừa đánh đuổi được người muslim Maures để dành độc lập, sau gần 800 năm bị thống trị. Chính vì thế mà người Tây Ban Nha đả dùng biệt danh Moros để gọi người Islam  Philippines.
Moros, chỉ là một từ biến dạng ở từ nguyên gốc là Maures .



Để chiếm đóng vùng đất mới nầy, người Tây Ban Nha đả sử dụng vủ khí để cưởng bức cải giáo  một phần lớn người muslim  Philippines sang  Kitô giáo . Nhưng thực dân Tây Ban Nha vẩn phải khó khăn khi bành trướng Thiên Chúa giáo  về phía nam ; tại đây họ gặp sự kháng cự  quyết liệt của người muslim Moros luôn tìm cách chống lại các nỗ lực thiết lập sự thống trị  của họ trên đảo Mindanao và Sulu. Người Islam , lần lượt thực hiện các cuộc tấn công khủng bố chống lại người Tây Ban Nha và thường bắt giử các nô lệ trên đảo Luzon và các khu vực đả cải giáo sang Thiên Chúa giáo .
Mãi cho đến giữa những năm 1800 với những tiến bộ trong công nghệ quân sự, chẳng hạn như tàu chiến chạy bằng hơi nước đả làm cán cân cuộc chiến ngả về  Tây Ban Nha và năm 1878, Quốc vương Sulu cuối cùng đã ký một hiệp ước hòa bình với Tây Ban Nha để  chính thức trở thành một nhà nước được sự bảo hộ của một cường quốc châu Âu. Tuy nhiên,sự chống đối vẩn còn âm ỉ bùng lên khi có dịp.
Sau khi cuộc chiến tranh Tây Ban Nha-Mỹ chấm dứt vào năm 1898, thì người Mỹ lên thay thế và nắm quyền kiểm soát  Philippines. Người muslim Moros xem nhửng người  thực dân mới củng nguy hiểm không kém gì người Tây Ban Nha.Nhất là  người Mỷ đã cố gắng tạo ảnh hưởng phương tây trên đảo Mindanao, mặc dù có sự quyết liệt phản đối. Để ngăn chặn các phần tử nổi dậy Moros, thậm chí quân đội Mỷ đả sản xuất ra  khẩu súng  Colt M1911 có hoả lực mạnh hơn để trấn áp các phần tử Moros.



Làn sóng mới nhất của chủ nghĩa ly khai Islam  ở phía nam bắt đầu vào những năm 1970, vì từ khi độc lập của đất nước, chính phủ Philippines đã khuyến khích người Thiên Chúa giáo  di chuyển đến lập nghiệp ở Mindanao và các khu vực khác của miền Nam. Người Moros thấy mục đích của chính sách này là để chiếm đất và Ky Tô hoá  khu vực  của họ và sau khi đả được Ky Tô hoá ;  thì họ , nhửng người muslim Moros sẻ trở thành nhửng kẻ nô lệ ( công dân hạng 2). Từ lý do đó nhưng năm đấu tranh đẫm máu đả xảy ra và kéo dài đến ngày hôm nay.